Volgende maand legt het Amerikaanse architectenbureau Beyer, Blinder & Belle het eerste voorontwerp van de gebouwen van de Red Star Line in Antwerpen voor. Het complex op het Antwerpse Eilandje moet een memorial worden voor de Europese emigratie naar de Verenigde Staten. De sleutels van het gebouw werden door het Havenbedrijf woensdagvoormiddag overgedragen aan het Antwerpse stadsbestuur.

De gebouwen van de Red Star Line liggen op een steenworp van het toekomstige Museum aan de Stroom (MAS), dat in 2009 zijn deuren opent als museum en forum voor het verleden, heden en toekomst van de stad Antwerpen. Omdat het verhaal van de emigratie en de Red Star Line een belangrijke episode uit de geschiedenis van de stad vormden, werd de inhoudelijke invulling van de Red Star Line aan het MAS toevertrouwd.

In de gebouwen van de voormalige rederij zal het verhaal van de Red Star Line worden verteld en ingebed in het bredere migratie-verhaal. De bezoekers zullen hetzelfde circuit volgen als de emigranten destijds. Ze passeren daarbij langs de ontsmetting van de bagage, het nemen van de douche, de medische controle en de administratieve stempel voor de goedkeuring van de overtocht.

In oktober vorig jaar werd het ontwerp van het complex toevertrouwd aan het Amerikaanse architectenbureau Beyer, Blinder & Belle. Dat tekende ook al voor de renovatie van het Ellis Island Immigration Museum in New York, waar de immigranten uit Antwerpen op het einde van de negentiende eeuw en het begin van de twintigste op Amerikaanse bodem aankwamen.

Voor de financiering van het project zal het Antwerpse stadsbestuur een fondsenwerving starten in de Verenigde Staten en België. Woensdagvoormiddag droeg de Antwerpse havenschepen Leo Delwaide, tevens voorzitter van het Havenbedrijf, de sleutels van het complex over aan zijn collega’s Philip Heylen en Ludo Van Campenhout, vertegenwoordigers van het stadsbestuur.

Het bekende Nederlands Architectuur Instituut (NAI) uit Rotterdam neemt afscheid van zijn directeur Aaron Betsky. De 48-jarige Betsky wordt directeur van het Art Museum van Cincinnati. Hij stond vijfenhalf jaar aan het hoofd van het Rotterdamse instituut, dat in Maastricht een tweede vestiging opent.

Tegenover De Volkskrant bekende Betsky dat hij graag nog één tot twee jaar bij het NAI had gebleven om een aantal boeiende projecten te kunnen afronden. “Maar ooit wou ik terug naar de Verenigde Staten,” benadrukte hij. “De aanbieding vanuit Cincinnati was daarvoor een unieke gelegenheid.”

Het Cincinnati Art Museum is één van de oudste en grootste kunstmusea in de Verenigde Staten. Maar het is toe aan uitbreiding en vernieuwing. Betsky werd onder meer aangeworven om de realisatie van een nieuw museumgebouw te sturen. Aaron Betsky promoveerde in 1983 aan de Yale School of Architecture (Conneticut) en een bekend architectuurpublicist.

Van 5 september tot 5 november loopt in de Chinese havenstad Shanghai de zesde editie van de kunstbienale. Die staat dit jaar in het teken van design. Antwerpen werd door de organisatoren uitgenodigd om aan het gebeuren te participeren. Op aangeven van MUKHA-directeur Bart De Baere werd daarbij uiteindelijk gekozen voor werken van Luc Deleu en Hans Op de Beeck.

Beide werken hebben de urbanisatie als onderwerp. “Dat is geen toeval,” legt Bart De Baere uit. “Design is immers meer dan mode. Design moet ons doen nadenken hoe we aan onze maatschappij vorm gaan geven.” Het werk van Luc Deleu komt trouwens te hangen in de inkomhal van de biënnale. “Dat is de beste plaats om er zeker van te zijn dat het werk gezien wordt,” aldus nog Bart De Baere.

Duffelaar Luc Deleu richtte in 1970 het stedenbouwkundig bureau Turn On Planning (T.O.P) op. Tien jaar geleden begon het bedrijf met een onderzoek naar ‘De Onaangepaste Stad’. Deleu en zijn medewerkers gaan er immers vanuit dat een stad door de veranderende wensen van de gebruikers en het groeiend aantal bewoners en bezoekers, nooit aangepast kan zijn. Deleu stuurt daarbij aan op a-functionele gebouwen, die niet aangepast zijn aan één bepaalde functie.

‘Vipcity’ is het vijfde onderdeel van het project en wordt in Shanghai getoond. Daarin wordt een stedenbouwkundig format gecreëerd waarbinnen de verdere groei van evoluties van Deleus onaangepast stad moet gesitueerd kunnen worden. Deleu voert daarbij aan dat met meer dan zes miljard mensen op deze aarde, de beschikbare grond steeds schaarser wordt. Op de biënnale van Shanghai, een miljoenenstad in een land van meer dan één miljard mensen, kan geen werk bijna meer op zijn plaats zijn.

Dat geldt ook voor ‘T-Mart’ van Turnhoutenaar Hans Op de Beeck. Hij ontwierp een denkbeeldige mega-supermarkt, die de absurditeit van dit soort handelsactiviteit moet benadrukken. Het werk wordt aangevuld met een video- en lichtanimatie en een klankband, die voor een vervreemdend effect moet zorgen. “Het werk is echter noch een veroordeling, noch een lofzang op dit facet van het leven,” aldus Hans Op de Beeck. “Het gaat hier om een onweerlegbare, geheel eigen schoonheid.”

Volgens de Antwerpse cultuurschepen Philip Heylen wees erop dat de Scheldestad wereldwijd vriendschapsbanden heeft met ruim veertig steden. “Gezien de beperkte middelen, hebben we op cultureel gebied besloten de nadruk te leggen op Sint-Petersburg, New York en Shanghaï,” aldus de schepen. Zo werden al samenwerkingsverbanden gesloten tussen The Shanghaï Grand Theatre Arts Center en het Koninklijk Ballet van Vlaanderen, de Filharmonie en de Vlaamse Opera.

Ook tussen de Shanghai Library en de Openbare Antwerpse Bibliotheek is het tot een uitwisselingsprogramma gekomen en verder neemt Antwerpen deel aan het Shanghai Performing Arts Festival, het Shanghai Music Festival en het het International Film Festival. Het project voor de Biënnale van Shanghai wordt ondersteund door de Vlaamse Gemeenschap, die vijftig procent van de kosten dekt.

In Duitsland is een nieuwe woontrend opgedoken. Steeds meer oude en leegstaande spoorweggebouwen worden door kopers omgevormd tot een droomwoning. Dat schrijft Susanne Ziegert, journaliste van de Duitse krant Die Welt, in een reeks rond alternatief wonen. Maar bij vele stationsgebouwen wordt ook gedacht aan andere concepten, zoals culturele en commerciële initiatieven.

Volgens Michael Baufeld, woordvoerder van Deutsche Bahn, zijn de voorbije tien jaar honderden spoorweggebouwen te koop aangeboden. “Eén investeerder kocht in één keer een lot van vijfhonderd stations,” vertelde hij aan de Duise krant. “Talloze anderen werden aan privépersonen verkocht.” De Duitse spoorwegen onderhouden nog 5.400 stations, maar ook daarvan zullen er in de toekomst aan de man gebracht worden.

Een groot aantal van de betrokken gebouwen werden op het einde van de negentiende opgetrokken en gelden als een typisch voorbeeld voor de bouwstijl van die periode. Een aantal is zelfs beschermd als monument. Heel vaak passeren en stoppen er ook nog treinen.

Stephan Müller, topman van het Berlijnse ontwikkelingsbureau Bahnstadt, stelt dat vooral kleinere stations op het platteland geschikt zijn als woning omdat daar ‘s nachts geen goederentreinen passeren. “Maar er zijn nog andere concepten mogelijk,” voert hij aan. “Dikwijls worden ze ook ingenomen door private bedrijven die treintickets verkopen, winkel, fietsverhuurders en toeristische bureau’s.”

In toeristische gebieden zijn de gebouwen volgens Müller ook bijzonder geschikt voor culturele doeleinden. “Er kunnen immers musea, conferentieruimtes en restaurants worden ondergebracht,” benadrukt hij. “In het Dixielandbahnhof in Dresden treden bijvoorbeeld jazzmuziekanten op.” Daarnaast zoekt Müller vooral kunstenaars en andere cultuurbeoefenaars. De prijzen voor de woningen zijn heel variërend. Sommige gaan van de hand voor 6.000 euro, maar anderen halen bedragen met vijf cijfers.

De Tongerse Moerenpoort wordt gerestaureerd. Dat hebben federaal minister van binnenlandse zaken Patrick Dewael en zijn Vlaams collega van financiën Dirk Van Mechelen bekend gemaakt tijdens een werkbezoek aan de Limburgse stad. De restauratie zou een investering vergen van ongeveer 900.000 euro.

De Moerenpoort werd in 1379 gebouwd en is de enig nog bestaande stadspoort van Tongeren. Ze maakte deel uit van de eerste Tongerse omwalling, die ongeveer 4.544 meter lang was. Oorspronkelijk telde Tongeren zes middeleeuwse poorten. Ze werd al in 1241 in allerlei geschriften vermeld, maar de huidige vierkante constructie dateert volgens de historici van 1379.

Sinds midden vorige eeuw wordt het gebouw gebruikt als museum voor de militaire geschiedenis van Tongeren. Ook de inrichting van die collectie zal volgens de ministers worden aangepast. De klassieke vitrines zullen verdwijnen en wordt vervangen door multimediale presentatie van het geheel.

De Antwerpse Boerentoren was in de jaren zestig een absolute attractie voor toeristen die de Scheldestad bezochten. Nadien werd het niet langer mogelijk om vanuit de panoramazaal op bijna negentig meter hoogte de stad en zijn wijde omgeving te bewonderen. Maar die oude tijden komen tijdens de herfst opnieuw terug. Het beroemde bouwsel bestaat immers 75 jaar en naar aanleiding van die verjaardag wordt de toren opnieuw opengesteld voor het publiek.

De oorsprong van het gebouw gaat terug tot de jaren twintig van vorige eeuw, toen de Algemeene Bankvereeniging (Boerenbond) op zoek ging naar een nieuwe prestigieuze vestiging in Antwerpen. Uiteindelijk werd gekozen voor een locatie aan de Schoenmarkt, waar een woonblok tijdens de bombardementen van de eerste wereldoorlog zwaar was beschadigd. In 1929 werd begonnen met de bouw van de toren.

De Boerentoren was één van de eerste wolkenkrabbers van het Europese contintent en jarenlang de hoogste woontoren van Europa. Van bij het begin werd immers geopteerd voor een combinatie van wonen, werken en winkelen. Op 1 september 1930 weren de winkels op de benedenverdieping al geopend en op 24 december 1931 werd het gebouw officieel opgeleverd. In 1981 werd het gebouw officieel beschermd als monument. Inmiddels is het complex nog enkel als kantoorruimte in gebruik.

Rond de 75ste verjaardag van het gebouw werd door Antwerpen Open en eigenaar KBC een heel festiviteitenprogramma opgebouwd. Dat bestaat onder meer uit tentoonstellingen rond de Boerentoren en andere hoogbouw uit Antwerpen en Vlaanderen. Daarvoor kan men terecht in het KBC-gebouw zelf, maar ook in het Rockoxhuis, eveneens eigendom van de bank. Er zijn ook geleide bezoeken mogelijk aan enkele Antwerpse voorbeelden van hoogbouw. Meer details over het programma zijn terug te vinden op de website www.antwerpenopen.be. Om praktische redenen is vooraf reserveren wel noodzakelijk.

De gemeenteraad van Aken heeft de bouw van het Bauhaus Europa goedgekeurd. Het nieuwe complex vergt een investering van 31 miljoen euro en is ontworpen door de Oostenrijkse architect Wolfgang Tschapeller. Er was heel wat protest tegen de realisering van het project, maar de gemeenteraad legde een petitielijst met 11.000 handtekeningen naast zich neer. Er komt nog wel een volksraadpleging.

Het Bauhaus Europa komt tussen de Dom en het stadhuis van Aken. Het project moet het verleden, het heden en de toekomst van Europa aan bod laten komen. De Duitse burgemeester Jürgen Linden voert daarbij aan dat Aken de meest historische en Europese stad van Duitsland is. “Hier liggen de wortels van Europa,” aldus Linden. “Daar moet de stad iets mee doen.”

Het project moet de stad volgens haar burgemeester ook heel wat economische stimulansen geven. “Elke bezoeker levert de Akense handel en gastronomie 40 euro per dag dag en met inbegrip van een overnachting stijgt dat zelfs tot 170 euro,” aldus Linden. “Door de belastingen strijkt ook de stad zelf daar een gedeelte van op.” Het Bauhaus Europa is niet het enige toekomstproject van de stad, want de burgemeester wil ook nog een nieuw muziekcentrum, een nieuw Tivoli en een Europese campus.

De Indiërs hebben hun vliegend tapijt, maar Nederlanders kunnen in de toekomst wegzweven op een zwevend bed. Een Nederlandse architect heeft immers een bed ontworpen dat boven de slaapkamervloer dobbert. Het zal echter niet snel te vinden zijn in de populaire woonboulevards. De kostprijs bedraagt immers ongeveer 1,2 miljoen euro.

De Nederlandse architect Janjaap Ruijssenaar heeft een bed ontworpen dat van magnetische velden gebruik maakt om het boven de vloer te laten zweven. Dat meldt het magazine Ananova. Door het plaatsen van magneten in de vloer en de bodem van het bed, wordt belet dat het zwevend geheel tegen de vloer zou zakken.

Het bed wordt op zijn plaats gehouden met dunne stalen kabels. Ruijssenaar heeft volgens Ananova zes jaar aan het project gewerkt. Hij zegt zijn inspiratie gehaald te hebben bij de mysterieuse monoliet in de film ‘2001: A Space Odyssey’ van regisseur Stanley Kubrick.

De architect geeft echter toe dat er nog enkele kleine problemen zijn. “Echt comfortabel is het bed niet,” bekent hij eerlijk. Bovendien wordt het niet echt aangeraden voor mensen met piercings. Die zouden immers rare kuren beginnen te vertonen onder invloed van de magneten.

Tachtig procent van de Belgen voelt zich gelukkig in zijn woonomgeving. Dat blijkt uit een onderzoek van de Zweedse woningspecialist Ikea. Daarmee staat België in Europa op een derde plaats. Alleen de Zwitsers en de Nederlanders tonen zich nog meer opgetogen over hun woon- en leefomgeving.

Zo benadrukte zeventig procent van de Belgen zijn leven te leiden zoals hij dat zelf wil. In Hongarije, Slovakije, Polen, Frankrijk en Polen was dat slechts één op twee. Is slechts één op vijf Belgen niet erg gelukkig in zijn woonomgeving, dan zegt 31 procent heel gelukkig te zijn.

Driekwart van de Belgen blijkt in zijn woning een eigen plek te hebben waar hij ongedwongen zichzelf kan zijn. Zeven op tien Belgen is ook van oordeel dat hij genoeg tijd doorbrengt met het gezin en de familie. Dat is veel meer dan de Fransen, Spanjaarden of Noren, die van oordeel zijn dat ze te weinig tijd doorbrengen met hun gezin.

Ikea besluit zijn onderzoek met de stelling dat het belang van een leuk blijf toenemen en een belangrijke factor is voor het meten van tevredenheid.

Het Midden-Amerikaanse land Belize wil zijn kuststrook te gelde maken, maar tegelijkertijd de natuurlijke biotoop van het gebied bewaren. Daarom is er een project opgestart waar geïnteresseerden een kustwoning kunnen kopen, maar daarbij wel strikte ecologische voorwaarden moeten volgen.

Het Cyan Belize-park biedt naar eigen zeggen een exclusief en beveiligd woongebied aan, waar tegelijkertijd plaats geboden wordt aan de oorspronkelijke bewoners van het gebied, zoals jaguars, toekans en lamantijnen. Het lamantijnen-bestand is inmiddels immers afgenomen tot minder dan duizend exemplaren.

Cyan Belize is een schiereiland van ongeveer honderd hectaren, verdeeld in vijftien grote percelen. Die variëren in oppervlakte van ongeveer 4 hectaren tot meer dan 12 hectaren. Deze percelen mogen niet verder verdeeld worden, zodat de impact van de bewoning op de natuur tot een minimum beperkt zou moeten worden. “We willen ten allen prijze een overontwikkeling vermijden,” aldus ontwikkelaar Carl Churan in een mededeling van PR Newswire.

Aan kandidaat-eigenaars wordt gevraagd om ook milieuvriendelijke bouwstijlen te gebruiken, zodat de invloed op de natuur tot een minimum beperkt kan worden. Eigenaars zijn dan ook verplicht om toe te treden tot de Cyan Belize Association en de regels van die vereniging te volgen. Daarbij wordt een grote nadruk gelegd op milieubescherming.

Cyan Belize ligt met de wagen ongeveer honderd kilometer van Belize International Airport. Over het water bedraagt de afstand ongeveer 45 kilometer. Het project ligt op de rand van een lamantijn-reservaat. Geïnteresseerden kunnen terecht op www.cyanbelize.com.

Vraagprijzen zijn niet bekend gemaakt, maar wellicht overeen te komen.