Nog tot 20 januari loopt in de Antwerp Expo de beurs ‘Bouw & Reno’. Daarbij ligt dit jaar de nadruk op duurzaam bouwen. Daarbij komt onder meer de vraag aan bod of zonnepanelen in België zinvol zijn en welke premies voorzien zijn voor een duurzaam huis. In totaal nemen 250 exposanten deel aan de beurs. Daarnaast komen ook de nieuwste trends in renovatie, innovatieve domotica en verwarming- en ventilatiesystemen aan bod.

“Onder het motto ‘Energize Your House’ ontdekt de aspirant bouwer of verbouwer hoe hij zuiniger en intelligenter omspringt met energie,” aldus de organisatoren. “Tijdens de beurs komt uitgebreid aan bod hoe kleine ingrepen toch duurzame en besparende gevolgen kunnen hebben.” Voor een antwoord op dergelijke vragen kunnen de bezoekers terecht in de Energiezone in Hal Vier.

Partners van het project ‘Energize Your House’ zijn onder meer het Vlaamse Energieagentschap, het EcoHuis Antwerpen, EPB 2006 Werkgroep, Infrax, Kamp C, Woonwijzer, Antwerpse Woonstad, Alboda en Passiefhuis-Platform antwoord op al uw vragen. Het PassiefhuisPlatform verzorgt een energietentoonstelling waar men concreet ziet hoe men energiezuinig bouwt en wat bouwen in de passiefhuisstandaard betekent.

Movie: Bayer ontwikkelt EcoCommercial Building

In de industrie wordt nog altijd onvoldoende aandacht besteed aan energie- en milieuvriendelijke bouw. Dat zegt Wolfgang Plischke, bij het Duitse chemieconcern Bayer verantwoordelijk voor innovatie, technologie en milieu. Nochtans kan het volgens Plischke ook anders. Dat wil Bayer Material Science, de materialendochter van het Duitse concern, bewijzen met zijn EcoCommercial Building.

Vooral isolatie speelt volgens Plischke een belangrijke rol in het verlagen van het energieverbruik van gebouwen. “In de geïndustrialiseerde landen van het noordelijk halfrond, wordt ongeveer 40 procent van de totale energieconsumptie van bedrijven opgebruikt voor de verwarming,” zegt hij. “In warme klimaatzone’s moet de isolatie voor de nodige koelte zorgen. Maar in beide gevallen moet dat zo klimaatvriendelijk gebeuren.”

“In de architectuur van het recente verleden is niet voldoende aandacht besteed aan klimaatvriendelijke constructie,” aldus Plischke, die ook zetelt in de raad van bestuur van Bayer. “In plaats daarvan werden energieverslindende airco’s geïnstalleerd om een aangenaam werkklimaat te creëren in types van gebouwen die al lang niet meer aan de moderne normen beantwoorden.”

Met het gebruik van een aantal Bayer-producten heeft het Duitse chemieconcern in dat kader daarvan de EcoCommercial Building ontwikkeld. “Dat project is een wereldwijd inzetbaar concept voor gebouwen die de uitstoot van broeikasgassen tot nul herleiden,” voert Werkner Plischke aan. “Wereldwijd inzetbaar betekent dat de EcoCommercial Building kan worden aangepast aan de condities in alle mogelijke klimaatzones van de wereld.”

De EcoCommercial Building creëert door de toepassing van diverse technologieën zelf alle energie die het gebouw nodig heeft. Door het gebruik van onder meer polyurethanen van Bayer wordt een ideale isolatie gerealiseerd, waardoor er minder energie moet verbruikt worden voor de verwarming of afkoeling van het gebouw. Die energie wordt vervolgens opgewekt door zonne-cellen, bestaande uit polycarbonaat (makrolon) of polyurethanen.

Indien er onvoldoende zonlicht is, neemt de EcoCommercial Building de nodige energie af uit het elektriciteitsnet. Indien er teveel zonlicht is, slaat het gebouw de overtollige energie op in batterijen, of voert ze af naar het elektriciteitsnet. “De EcoCommercial Building geeft op jaarbasis minstens evenveel energie terug aan het elektriciteitsnet als het er elektriciteit van afneemt.

Daarnaast heeft de EcoCommercial Building ook extra aandacht besteed aan de beglazing. “Daarbij werd berekend hoe het daglicht als lichtbron kan gebruikt worden, zonder warmteverlies te creëren of onnodige warmte aan het gebouw toe te voegen,” aldus nog Wolfgang Plischke. “Ook werkt het gebouw met thermale inertie, de opslagcapaciteit van het beton, de steunbalken en de stenen.”

Dankzij thermale intertie kan in warme klimaatzones de warmte die het gebouw tijdens de dag heeft opgenomen, tijdens de nacht naar buiten onsnappen, zodat het gebruik van air-conditioning overbodig wordt. Verder stelt de Bayer-zegsman dat het gebruik van een aantal materialen van BayerMaterialScience in het bouwproces het gebouw nog verder energie- en milieuvriendelijker maken.

Daarbij wijst Wolfgang Plischke onder meer op het gebruik van polycarbonaat voor transparante daken of muren. “Polycarbonaat heeft niet alleen een hoog isolatiegehalte, maar bij de vervaardiging van dit product is ook veel minder energie nodig dan bij bijvoorbeeld glas,” voert hij aan. “Door hun lage gewicht hebben ze ook minder zware draagstructuren nodig, waardoor ook voor de productie van die structuren minder energie nodig is.”

Verder kan Bayer volgens Wolfgang Plischke ruwe grondstoffen leveren voor solventenvrije coatings en adhesiven, wat eveneens bijdraagt tot een milieuvriendelijke constructie. De eerste EcoCommercial Building zal in de lente van volgend jaar worden gebouwd in de buurt van de Indische hoofdstad New Delhi. Bayer creëert ook een open wetenschappelijk platform om het concept van de EcoCommercial Building samen met diverse geïnteresseerden verder uit te bouwen.

Manfred Rink, hoofd new business bij BayerMaterialScience, stelt dat het principe van de EcoCommercial Building vooral bedoeld is voor zakelijke en industriële gebouwen. Maar de toepassing kan ook gebruikt worden in bijvoorbeeld scholen en dienstensectoren. “Het project richt zich in eerste instantie niet op de residentiële sector,” voert hij aan. “Maar technisch zijn er geen belemmeringen om ook op die markt met de technologie van de EcoCommercial Building te werken.”

De Amerikaanse consument heeft relatief weinig interesse in duurzaam wonen. Dat blijkt uit een onderzoek van het adviesbureau ThinkProperty.com. Uit een enquête kwam immers naar voor dat 60 procent van de ondervraagden niet geïnteresseerd is in informatie over duurzame woningbouw. Ze stellen volgens ThinkProperty.com daarbij dat andere problemen dringender zijn dan het leefmilieu.

Twintig procent van de ondervraagden was van mening dat het overschakelen naar milieuvriendelijke producten te duur is. “Meer dan een kwart van de ondervraagden zegt dat alleen sandalen-dragende hippies geïnteresseerd zijn in het leefmilieu,” aldus nog ThinkProperty.com. “Minder dan twee op drie van de ondervraagden toont daadwerkelijke interesse in de milieuproblematiek.”

Toch stelt de meerderheid van de ondervraagden dat ze hun woning milieuvriendelijker zouden inrichten indien de overheid daarvoor stimulansen zou geven, zoals groene hypotheken en verlaagde belastingen. Eén derde is van mening dat de Amerikaanse onvoldoende doet om de bouw van duurzame woningen te stimuleren. Zestig procent zegt dat ook ontwikkelaars meer inspanningen zouden moeten doen.

De ondervraagden waren eensgezind dat de regering huiseigenaars zou moeten helpen om duurzame waterverwarmers te plaatsen, zodat de energie-efficiënte verhoogd zou kunnen worden. Daarna volgen dakisolatie (80 procent), dubbele beglazing (70 procent), zonnepanelen (61 procent) en muurisolatie (47 procent). Slechts 17 procent is echter van oordeel dat de Amerikaanse regering groene huiseigenaars financiële steun zou moeten verlenen.

Volgens de enquête hebben 70 procent van de ondervraagden dubbele beglazing en 60 procent dakisolatie. Daarnaast gebruikt 57 procent spaarlampen en 40 procent heeft de beschikking over een energievriendelijke waterverwarming. Ongeveer 66 procent zegt aan recyclage te doen en 75 procent zegt ongebruikte verlichting uit te schakelen. Volgens meer dan 70 procent zou in nieuwe woningen het gebruik van spaarlampen verplicht moeten worden.

Dat geldt voor 55 procent ook voor zonnepanelen en voor 42 procent voor watersystemen.

De Chinese hoofdstad Peking heeft het startschot gegeven voor de bouw van een windpark van 33 turbines. Het project van ruim 56 miljoen euro moet groene stroom leveren voor de Olympische Zomerspelen van 2008. Daarnaast werd bekend gemaakt dat de Franse kernenergiegroep Areva op het punt staat een contract te tekenen met de Chinese regering voor de bouw van twee kerncentrales.

De organisatoren van de Olympische Spelen in Peking willen het evenement zoveel mogelijk van groene energie voorzien. Het Chinese Olympische Comité wil dat 20 procent van het stroomverbruik tijdens de Olympische Spelen groen is. Daarvoor wordt een windpark met 33 turbines uitgebouwd. De windturbines zullen naar schatting 100 miljoen kilowattuur stroom per jaar leveren, ongeveer evenveel als het verbruik van 30.000 Belgische gezinnen.

Het windpark dient echter vooral om het imago van China op te poetsen. Peking en andere Chinese steden halen hun elektriciteit vooral uit vervuilende steenkoolcentrales. Het stadsbestuur hoopt ook dat de windmolens de aandacht van de bevolking voor energiebesparing en milieubescherming aanwakkeren. Volgens de Chinezen is het windmolenpark het op negen na grootste ter wereld.

Ook raakte bekend dat de Franse kernenergiegroep Areva op het punt een contract te tekenen voor de bouw van twee Chinese kerncentrales. Die projecten zouden een waarde hebben van ongeveer 3,7 miljard euro. Het gaat om twee zogenaamde EPR-centrales met een gezamenlijke capaciteit van 4,3 gigawatt. Ze zouden tegen 2013 moeten worden opgeleverd. Areva is een staatsbedrijf en de grootste bouwer van kerncentrales ter wereld.

China heeft tot nu toe negen kerncentrales, maar heeft een plan ontplooid dat tegen 2010 moet voorzien in de bouw van ongeveer dertig nieuwe kerncentrales. De Chinese regering heeft daar ruim 37 miljard euro voor uitgetrokken. Areva is een Frans staatsbedrijf en de grootste bouwer van kerncentrales ter wereld.

De Frans-Belgische nutsgroep Suez neemt het Canadese windparkenbedrijf Ventus Energy over voor ruim 124 miljoen Canadese dollar of ruim 86 miljoen euro. Met de overname doet Suez zijn eerste stappen in windenergie in Noord-Amerika. Het bezit er wel al enkele klassieke elektriciteitcentrales. Ventus Energy werd opgericht door John Douglas, een voormalige zakenbankiers die in 2003 met windenergie begon.

Twee Canadese windparken met een gezamenlijk vermogen van 29 megawatt zijn al in gebruik genomen. Ventus Energy levert daarmee ook stroom aan het noordoosten van de Verenigde Staten, een regio waar Suez traditioneel sterk staat. Ventus Energy heeft 25 windprojecten in het oosten van Canada. Als ze allemaal worden uitgevoerd, zijn ze goed voor een vermogen van 2.000 megawatt.

De helft van die projecten zou al tegen het einde van 2009 moeten zijn geïnstalleerd. Het grootste potentieel zijn de rechten die Ventus bezit om windmolens te bouwen op 7 miljoen hectare grond, het dubbele van de oppervlakte van België. Op dit moment is het bedrijf bezig met de bouw van een park van 80 megawatt. Door de overname van Ventus doet Suez een tweede stap in Canada.

Dankzij de hoge energieprijs en de energieprestatienorm zit duurzaam bouwen in de lift. Dat blijkt uit cijfers van de Bouwunie. Volgens de organisatie heeft vooral de Vlaamse energieprestatienorm, die op 1 januari volledig werd ingevoerd, daarbij een belangrijke rol gespeeld. Toch is het systeem volgens de Bouwunie nog voor verbetering vatbaar en zou er vooral moeten gewerkt worden met een derde betalersysteem.

De zonneboiler vormt een zware groeisector. Vorig jaar werd er in België 44.500 vierkante meter aan thermische zonnecollectoren geïnstalleerd. Dat is een toename van 60 procent in vergelijking met het jaar ervoor. De toename heeft alles te maken met de subsidies die men voor dergelijke projecten kan krijgen. Netwerkbeheerder Eandis betaalde een half miljoen euro aan premies voor zonneboilers.

Ook andere energiezuinige investeringen zitten in de lift. Hoogrendementsglas heeft in vijf jaar tijd zijn marktaandeel zien stijgen van 39 naar 70 procent. Condensatieketels zagen hun marktaandeel van 14 naar 39 procent gaan. De stijgende populariteit heeft veel te maken met de energieprestatienorm die in Vlaanderen van kracht is. Een nieuwbouwhuis moet binnen die norm liggen, want anders moet er een boete betaald worden.

Van de verwarmingsinstallateurs zegt ruim twee derde vaker condensatieketels te plaatsen. Een derde plaatst vaker installaties op zonne-energie. Driekwart van de aannemers zegt meer isolatie te plaatsen en meer dan de helft van de schrijnwerkers signaleert een verhoogde vraag naar hoogrendementsglas. Meer dan 80 procent van de bouwbedrijven zegt dat duurzaam bouwen in de lift zit.

Volgens de Bouwunie wordt de aannemer ook energieadviseur. “Wie het handig aanpakt, kan een groot deel van zijn investering op die manier terugkrijgen,” aldus de Bouwunie. Bij de installatie van een verwarminginstallatie met zonneboiler zou zelfs driekwart van de investering van ruim tienduizend euro via premies of belastingkorting voor rekening van de overheid komt.

Toch vindt Bouwunie dat de stimuleringsmaatregelen nog voor verbetering vatbaar zijn. De subsidies zijn erg versnipperd en moet bij verschillende instanties aangevraagd worden. Bovendien moet de consument de investeringen nog altijd voorfinancieren. Daarom stuurt de Bouwunie aan op een derdebetalersysteem, waarbij de overheid de kosten rechtstreeks voor haar rekening zou nemen.

Umicore en het Noorse Hydro richten een joint-venture op voor de productie van solar-grade silicium, een materiaal dat gebruikt kan worden voor de productie van zonnecellen. Het nieuwe bedrijf krijgt de naam HyCore en opereert vanuit Porsgrunn in Noorwegen. In eerste instantie wordt gestart met de bouw van een proefvestiging op het Noorse fabrieksterrein van Hydro in Porsgrunn.

De proefvestiging moet volgend jaar operationeel zijn. Met het project is een investering gemoeid van 26 miljoen euro. De vestiging krijgt een jaarlijkse capaciteit van ongeveer 20 ton solar-grade silicium. Indien het experiment succesvol wordt afgesloten, zal in Porsgrunn een grotere fabriek worden gebouwd met de capaciteit om tegen eind dit decennium volumes te produceren op industriële schaal.

Umicore heeft een aandeel van 51 procent in HyCore. De rest is in handen van Hydro. “Umicore wordt bovendien worden gecompenseerd voor de ontwikkelingskosten die in het verleden zijn gemaakt,” aldus het magazine Express.be. “Dit gebeurt via een royalty en een voorafgaande betaling van 2,5 miljoen euro. HyCore zal geleid worden door gewezen Umicore-man Paul Mijlemans.

Stroomproducent Electrabel heeft in Portugal een windmolenpark van 32 megawatt overgenomen. Het park ligt in Serra do Ralo (Midden-Portugal) en was in handen van de Spaanse turbinefabrikant Gamesa. Met de transactie is een bedrag van € 55 miljoen. Het park telt 16 turbines van 2 megawatt en zal ruim 107 gigawattuur groene stroom produceren. Dat komt overeen met het elektriciteitsverbruik van ongeveer 30.000 gezinnen.

Eerder kocht Electrabel ook al een windturbinepark van 80 megawatt van Gamesa. Electrabel wil op termijn ruim 214 megawatt windenergiecapaciteit overnemen van Gamesa. De overnames passen in een samenwerkingsakkoord tussen beide bedrijven. Electrabel gaat op termijn voor ruim 214 megawatt aan windenergiecapaciteit overnemen van Gamesa. Door de nieuwe overname neemt de totale windenergiecapaciteit van Electrabel toe tot 450 megawatt.

Het bedrijf Air Energy uit Waver start met de bouw van een windmolenpark in het Henegouwse Pont-a-Celles. Het nieuwe park moet klaar zijn tegen begin volgend jaar. Het park krijgt een piekvermogen van 16 megawatt en moet jaarlijks 36.000 megawattuur produceren. Daarmee moeten 9.000 gezinnen van elektriciteit voorzien kunnen worden. Het park bestaat uit acht windturbines.

Air Energy heeft daarnaast ook procedures gestart voor de bouw van een nieuw windmolenpark in Soignies. Dat moet uiteindelijk zeven windturbines krijgen met een piekvermogen van 21 megawatt. In Perwijs wil Air Energy zijn bestaand park uitbouwen met twee extra turbines. Financiële details werden niet bekend gemaakt.

In Limburg is gestart met het Provinciaal Steunpunt Duurzaam Wonen. Het project is een initiatief van het Limburgse provinciebestuur, de Bond Beter Leefmilieu en het Centrum Duurzaam Bouwen in Zolder en wil gemeenten en verbouwers ondersteuning bieden. Daarbij zullen bouwexperts de voorgelegde plannen beoordelen, onder meer op het vlak van het gebruik van duurzaam materiaal.

Gemeenten en privé-instanties kunnen bouwvoorstellen indienen die door het steunpunt beoordeeld worden. Het Steunpunt wil bij elk project advies op maat verlenen. Afhankelijk van de deelnemende partijen wordt bekeken wat haalbaar is. Daarbij wordt opgemerkt dat het advies per project en gemeente perfect kan verschillen. Vooral wordt gekeken naar isolatie, ventilatie, gebruik van hemelwater, duurzame materialen en mogelijke subsidies.

Om de Limburgse gemeenten bij te staan heeft het Steunpunt Duurzaam Wonen op vraag van de provincie, een draaiboek ontworpen met tips, richtlijnen en adviezen. Aan de hand van deze handleiding kan elke gemeente een duurzaam bouwbeleid uitwerken. Het steunpunt is gevestigd in het Centrum Duurzaam Bouwen op het mijnterrein van Zolder. Meer informatie kan verkregen worden op de website www.dubolimburg.be.

In Groot-Brittannië kan volgend jaar gestart worden met de bouw van het grootste watergolf-park van de wereld. De overheid heeft 21,5 miljoen Britse pond ter beschikking gesteld van het project Wave Hub, dat een vijftiental kilometer buiten de kust van Cornwall zal worden aangelegd. Wave Hub kost in totaal 28 miljoen Britse pond en moet ongeveer 7.500 gezinnen van elektriciteit voorzien.

Wave Hub moet veertig prototypes van watergolf-turbines testen. Deze turbines drijven op het water of bevinden zich juist onder het wateroppervlak om uit te zoeken hoe het system het beste zou kunnen werken en hoeveel energie er kan opgewerkt worden. De turbines zal gekoppeld aan een centrale eenheid op de zeebodem. Daar wordt de elektriciteit doorgestuurd naar het vasteland.

Een kabel van meer dan twintig kilometer moet de energie via een nieuwe centrale in Hayle op het Britse elektriciteitsnet zetten. Wave Hub zou megawatt elektriciteit moeten kunnen opwekken, ongeveer drie procent van de consumentenmarkt van Cornwall. Het project wordt ondersteund door het ontwikkelingsbureau South West of England Regional Development Agency. De Britse overheid moet nog wel zijn toestemming geven aan het project.

Verwacht wordt dat Wave Hub op 25 jaar ongeveer 76 miljoen Britse pond zal bijdragen tot de regionale economie en op zijn minst 170 banen zal creëren. Het ontwikkelingsbureau stelt echter dat Wave Hub de potentie heeft om een enorme bijdrage te leveren aan de strijd tegen de opwarming van het klimaat, maar ook de techologie van de watergolf-industrie in nieuwe richtingen zou kunnen sturen.

Wave Hub zou jaarlijks ongeveer 24.300 ton koolstofdioxide kunnen besparen.