handiginhuis.be

De Cubaanse architectuur heeft veel te danken aan het communistisch regime van Fidel Castro, die er bijna een halve eeuw lang in geslaagd is om de eclectische architectuur van Havana te vrijwaren voor het vernielend werk van projectontwikkelaars en hun bulldozers, maar nu lijkt de neo-barok en art deco van de Cubaanse hoofdstad door gebrek aan onderhoud alsnog vernietigd te worden.

“Tientallen koloniale gebouwen en schitterende pleintjes van het oude Havana werden gerestaureerd sinds ze in 1982 door de Unesco werden opgenomen in zijn cultureel werelderfgoed,” aldus het persbureau Reuters. “Maar de rest van de stad lijkt helemaal in puin te vallen. Een groot gedeelte van 2,2 miljoen inwoners van Havana leven in zwaar onderkomen huizen.”

“De situatie is bijzonder kritiek geworden,” voert ook de toonaangevende Cubaanse architect Mario Coyula aan. “Er zijn stadsdelen waar om de paar dagen een gebouw instort. Er is een enorme overbevolking.” Hij vreest zelfs dat de architecturale schoonheid van Havana voor altijd verloren zal zijn. Veel huizen die gebouwd werden in de jaren twintig en dertig hebben zelfs geen basissanitair.

Zelfs het beroemde restaurant La Guarida, ingericht op de bovenste verdieping van een koloniaal herenhuis uit 1913 van een suikerbaron, ontsnapt volgens het persbureau niet aan de verloedering. “De rest van het pand is herworden tot een woonkazerne, waar dertig families de vroegere kamers met hoge plafonds hervormd hebben tot kleine tweekamerflats,” merkt Reuters nog op.

Volgens specialisten zou het renoveren van Havana zoveel kosten dat afbraak in veel gevallen onvermijdelijk is geworden. Volgens een aantal Cubanen verkeert vijftien procent van de woningen in erbarmelijke staat. “Niemand weet hoe ze nodig blijven staan,” aldus een anonieme ambtenaar. “Het is een mirakel dat ze niet zijn ingestort.” Maar toch geloven velen dat hun wijken nog gered zullen kunnen worden.

Volgens officiële Cubaanse cijfers heeft het land een tekort aan 400.000 huizen, terwijl 43 procent van de woningen herstellingen nodig hebben. Vorig jaar werden 110.000 nieuwe woongelegenheden gebouwd. Dat is drie keer meer dan het jaar voordien, maar nog altijd 40.000 minder dan was gepland. De woonproblematiek verergerde toen de Sovjet-Unie instortte en Cuba meteen zijn grootste bondgenoot kwijtraakte.

Volgens architect Coyula heeft de regering van Fidel Castro de woonproblematiek nooit echte prioriteit gegeven en werd er voorkeur gegeven aan projecten rond gezondheid, opvoeding en industriële ontwikkeling.